یک مدتی کوتاهی است که از دانشگاه آمده‌ام بیرون و تو این مدت کم خیلی چیزهای جدیدی یاد گرفته‌ام. یکی از این موارد پی بردن به اهمیت فوق‌العاده آدمهای «کاردرست» در جامعه است.

خیلی از کارهای بزرگ که در دنیا می‌بینید با یک تعداد کم آدم کاردرست شروع شده و یا انجام شده که اگر شما هزار نفر آدم معمولی را هم جمع کنید هیچوقت نمی‌توانند آن کارها را انجام دهند. مثلا شرکتهای مثل گوگل، اسکایپ یا یوتیوب همه با سه چهار نفر راه انداخته‌‌شده‌است. البته تا حدی درست است که کارهای اینترنتی با تعداد آدمهای کمتری قابل انجام هستند ولی اگر موارد دیگری مثل راه انداختن شرکت مایکروسافت و اپل را هم بخوانید وضعیت کم و بیش مشابه است. یعنی تعداد خیلی کمی افراد توانسته‌اند یک محصول جدید ارایه کنند که شرکتهایی که صد برابر آنها بوده‌اند نتوانسته‌اند ارایه کنند.

عملا موقعیتهای جدیدی که این افراد برای جامعه‌شان باز می‌کنند بسادگی قابل ارزش‌گذاری نیست.

یادم است که یکی دوسال پیش دکتر حداد عادل در جواب خبرنگاری که از او در مورد مشکل فرار مغزها پرسیده‌بود گفته‌بود که ایران بیش از نیازش تحصیل‌کرده تولید می‌کند و حالا اگر نصف اینها هم بروند مشکلی نیست (نقل به مضمون). برخلاف مدل ذهنی حداد عادل که این افراد را تنها بعنوان کسانی که «دانششان» را از ایران می‌برند میبیند، مشکل اصلی‌ فرار مغزها این است که اکثر این آدمهایی که از ایران می‌روند آدمهای باعرضه و کاردرستی هستند که می‌توانند درهایی جدیدی بر روی جامعه باز کنند و جای این افراد را هزاران نفر متوسط دیگر پر نخواهند کرد.