دیشب یک سخنرانی جالب درباره تاریخ اسلحه و سپر رفتم. واقعیتش سخنرانی فقط در مورد شمشیر بود. سخنران آقای منوچهر مشتاق خراسانی بود که واقعا مشتاقانه و با علاقه شخصی درباره تاریخ اسلحه در ایران تحقیق کرده و کتاب بسیار کلفتی با عکسهای خیلی زیبا در این‌باره در حال چاپ دارد. خیلی چیزهای جالب در سخنرانی‌اش گفت که در خلاصه تبلیغ سخنرانیش نبود. فکر می‌کنم اگر به آنها اشاره‌می‌کرد خیلی آدم بیشتر به سخنرانی می‌آمدند.


یکی از حرفهای جالبش در مورد شمشیر ذوالفقار امام علی بود که گفت این شمشیر نه خمیده‌بود و نه دوسر. خمیده‌نبود چون اصلا آنزمان عربها شمشیر صاف دولبه(دو طرف شمشیر تیز) استفاده‌می‌کردند (بعدها ترکها شمشیر خمیده را به خاورمیانه آوردند). همچنین گفت که لغتنامه دهخدا به این اشاره می‌کند که ذوالفقار بمعنی دوسر نیست بله به معنی «صاحب مهره» است. گفت که اتفاقا حرف دهخدا درست است. حرکات شمشیر در نبرد بقدری سریع است که اصلا امکان ندارد کسی بتواند شمشیر کس دیگری را وسط شاخ شمشیرش گیر بیاندازد (آنطوری که فیلم محمد رسول الله نشان می‌دهد بیشتر هالیوودی است تا واقعی.). برای دفاع در نبرد سعی می‌کنند که زمان آمدن شمشیر رقیب قدم عقب بگذارند و کمی شمشیر طرف مقابل را با شمشیرشان تغییر جهت بدهند. معمولا هم برای اینکار تنها از یک‌طرف شمشیر استفاده می‌کنند که لبه یکطرف سالم بماند. حالا «صاحب مهره» بمعنی این بوده‌است که شمشیر امام علی بقدری با لبه پشتش دفاع شده‌بوده که آن لبه‌اش پر از خطهای کنار هم بوده و طرحی مثل ستون‌فقرات پدید‌آورده‌بوده‌است.

آقای مشتاق تصاویر جالبی هم از شمشیرهای دوره هخامنشی تا صفویه در سخنرانیش نشان‌داد. مخصوصا تصاویر شمشیرهای ساخته‌شده از فولاد جوهردار خیلی جالب‌بود.(عکسهای بیشتر از شمشیرها فایل پی‌دی‌اف)

یکجورهایی شاید فکر‌کنید که حالا تحقیق درمورد انواع شمشیر ایرانی تاریخی به چه دردی می‌خورد. بیاد داشته‌باشید که وقتی ما ایرانیها به بقیه می‌گوییم ما تاریخ بسیار درازی داریم و نقش زیادی در تمدن‌سازی دنیا داشتیم کسی باور‌مان نمی‌کند. یعنی کسی آدم را فقط با ادعا کردنش باور نمی‌کند. ایرانیها به این نیاز دارند همین شواهد کوچک و کوچک را جمع کنند و به دنیای خارج معرفی‌کنند تا نظر دنیای خارج را عوض‌کند.

با ایمیل کردن به گوگل برای گذاشتن لوگوی عید نوروز روی سایتش، مشکل بی‌اهمیتی بقیه دنیا به تاریخ و فرهنگ ایران حل‌نمی‌شود.